Aanbestedingsregels
De aanbestedingsregels vloeien voort uit Europese en Nationale regelgeving. Deze aanbestedingsregels zijn de spelregels die de Europese Unie en haar lidstaten overeen zijn gekomen. De aanbestedingsregels moeten optimale marktwerking realiseren en passen in het vrije verkeer van goederen, diensten en kapitaal binnen de EU-lidstaten. Als aanbestedende dienst dient u met deze aanbestedingsregels rekening te houden.
Als aanbestedende dienst dient u een transparante werkwijze te hebben voor het invullen van de inkoopbehoefte van uw organisatie. Door openbaar aanbesteden zijn er meerdere aanbieders die concurreren zodat u de beste aanbieding kunt selecteren. Uiteindelijk gaat het om transparante en efficiënte besteding van belastinggelden.
Europese aanbestedingsrichtlijn
De eerste aanbestedingsrichtlijn voor Werken is van 1971. In 1993 zijn specifieke aanbestedingsrichtlijnen voor leveringen en diensten in werking getreden. Deze richtlijnen krijgen maar beperkt opvolging in nationale regelgeving of de aanbestedingspraktijk. In 2004 zijn de aanbestedingsrichtlijnen Speciale Sectoren (2004/17/EG) en een voor Werken, Leveringen en Diensten (2004/18/EG) in werking getreden.
Europese richtlijnen zijn geen wettelijke regels. Alle richtlijnen moeten eerst in
nationale regelgeving worden omgezet. De nationale regelgeving die voortvloeit uit de
richtlijnen heeft ervoor gezorgd dat aanbestedende diensten een formele aanbestedingsplicht hebben.
In 2014 zijn in het Publicatieblad van de Europese Unie nieuwe richtlijnen gepubliceerd:
- Richtlijn voor de klassieke overheid(2014/24/EU).
Voor het plaatsen van overheidsopdrachten. - Richtlijn voor water, energievoorziening, vervoer en post (2014/25/EU).
Voor het plaatsen van opdrachten in de sectoren water, energievoorziening, vervoer en post door aanbestedende diensten. - Richtlijn concessies(2014/23/EU).
Het aanbesteden van concessieovereenkomsten - Een speciale Defensierichtlijn (2009/81/EG).
Aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten
Op 1 januari 1996 is de Overeenkomst inzake overheidsopdrachten in werking getreden in de EU. Deze staat ook bekend als Agreement on Government Procurement afgekort GPA. Landen die partij zijn bij deze overeenkomst van de WTO, moeten bedrijven uit de partnerlanden, onder voorwaarden, toelaten op hun eigen markt voor overheidsopdrachten.
Aanbestedingswet 2012
De Aanbestedingswet 2012 regelt alles over aanbestedingen, zowel onder als boven de Europese drempelbedragen. In aanvulling op de aanbestedingswet 2012 zijn er diverse bepalingen gedetailleerd uitgewerkt in het Aanbestedingsbesluit. Dit is een Algemene Maatregel van Bestuur. Lees meer over de Aanbestedingswet 2012.
Op 1 april 2013 is de Aanbestedingswet 2013 in werking getreden. De wet geldt voor alle aanbestedingen in Nederland door (semi) publieke instellingen. De wet betreft de implementatie van een Europese richtlijn voor aanbesteden. Naast de verplichtingen uit de Europese richtlijn aanbesteden is er aanvullende wetgeving opgenomen.
Aanbestedingsbesluit
Het aanbestedingsbesluit van de Aanbestedingswet 2012 is verder uitgewerkt in een algemene maatregel van bestuur. Dit is een zogenaamd uitvoeringsbesluit. Onderdeel van het aanbestedingsbesluit is het Aanbestedingsreglement Werken 2016, het model Uniform Europees Aanbestedingsdocument en de gewijzigde Gids Proportionaliteit.
Aanbestedingsreglement Werken 2016 (ARW 2016)
Het ARW 2016 is op grond van de Aanbestedingswet 2012 aangewezen als verplicht te volgen richtlijn voor de aanbestedingen van opdrachten voor werken. Dit geldt voor werken met een waarde onder de Europese drempelwaarden. Het bevat procedures voor aanbestedingen onder de Europese drempel, zoals de nationale aanbestedingen.
De Aanbestedingswet 2012 regelt in artikel 1.22 dat een aanbestedende dienst die een opdracht voor werken onder de Europese drempel wil gunnen, daarvoor verplicht het ARW 2016 dient te gebruiken volgens het ‘pas toe of leg uit’-beginsel. Boven de Europese drempel is het gebruik van de richtlijn niet verplicht gesteld. Praktisch passen aanbestedende diensten het reglement ook bij aanbestedingen boven de drempel toe. Dit op basis goede eerdere ervaringen met de ARW 2005 en 2012.
Gids Proportionaliteit
Bij het aanbesteden van opdrachten dient elke aanbestedende dienst het proportionaliteitsbeginsel in acht nemen. De Gids Proportionaliteit geeft hier gedetailleerde invulling aan. De Gids Proportionaliteit is als verplicht te volgen richtlijn aangewezen. De gids is tot stand gekomen door een werkgroep. Deze bestond uit aanbestedende diensten en ondernemers met een onafhankelijke voorzitter. De Gids Proportionaliteit is sinds 1 juli 2016 toepasbaar.